Böbrek Nakli

Böbrekler göğüs kafesinin hemen altında omurganın iki yanında bulunan fasulye şeklinde ve yumruk büyüklüğünde organlardır. Böbreklerin ana işlevi kandaki atıkları filtreleyerek idrar oluşturmaktır. Böbrekler filtreleme yeteneklerini kaybettiklerinde vücutta zararlı seviyelerde sıvı ve atık birikir ve vücutta kan basıncı yükselir.

Böbrek Nakli

Böbrekler göğüs kafesinin hemen altında omurganın iki yanında bulunan fasulye şeklinde ve yumruk büyüklüğünde organlardır. Böbreklerin ana işlevi kandaki atıkları filtreleyerek idrar oluşturmaktır. Böbrekler filtreleme yeteneklerini kaybettiklerinde vücutta zararlı seviyelerde sıvı ve atık birikir ve vücutta kan basıncı yükselir. Yükselen kan basıncı böbrek fonksiyonlarının tümüyle bozulduğu, yaşamı sürdürmek için diyaliz ve böbrek nakli tedavilerinin şart olduğu son dönem böbrek yetmezliğine neden olur.

Son dönem böbrek yetmezliğinin genel sebepleri arasında:

  • Diyabet
  • Kronik ve kontrolsüz yüksek tansiyon
  • Kronik glomerülonefrit (böbrekteki küçük filtrelerin iltihaplanarak yaralanması)
  • Polikistik böbrek hastalığı (böbrekte çoklu tümör oluşumu) yer almaktadır.

Son dönem böbrek yetmezliği tanısı konan hastaların hayatlarına devam edebilmeleri için diyaliz cihazıyla kan dolaşımlarından atıkları uzaklaştırmaları gerekir. Diyalize giren ve girme aşamasına gelen hastalar için en iyi tedavi şekli böbrek naklidir. Böbrek yetmezliği hastasına başka bir kişiden alınan böbreğin takılması işlemine “böbrek nakli tedavisi” denir.

Böbrek nakli sonrası böbrek fonksiyonlarının yerine gelmesi nedeniyle daha uzun ve konforlu bir yaşam başlar. 2 çeşit böbrek nakli yöntemi mevcuttur:

  • Kadavradan böbrek nakli tedavisi:

Kısa bir süre önce ölmüş bir vericinin böbreğinin aile rızası ve bireyin daha önce hazırlamış olduğu bağışçı kartının sağladığı izin altında alınarak, böbrekleri artık işlevini yerine getirmeyen ve böbrek nakline ihtiyaç duyan bir alıcıya nakil edilmesidir.

Bağışlanan böbrek buzda muhafaza edilir veya alıcıya nakledilene kadar oksijen ve besin sağlayan bir makineye bağlanır. Böbreğin alınış ve nakli arasındaki sürenin minimumda tutulması bağışlanan böbreğin canlılığını sürdürebilmesi açısından önemlidir. Bu yüzden genellikle alıcı ve vericinin aynı coğrafyada olmasına özen gösterilir.

İleri derecede böbrek hastaları veya böbrek yetmezliği olan çoğu insan için böbrek nakli diyaliz cihazıyla ilerleyen bir ömür ile kıyaslandığında daha düşük ölüm riski, daha iyi yaşam kalitesi ve daha az beslenme kısıtlamaları olan bir tedavi yöntemidir.

Böbrek nakli sonrası nakli gerçekleşen organın vücut tarafından reddi, vücudun organı reddetmemesi için kullanılan bağışıklık güçlendirici ilaçların yan etkileri ve buna bağlı enfeksiyon riskleri ve kanser hücrelerinin oluşumu görülebilecek operasyon sonrası etkiler arasındadır.

  • Canlıdan böbrek nakli tedavisi

Canlı bir bağışçının böbreğinin çıkarılarak böbreği artık düzgün çalışmayan bir alıcıya yerleştirilmesidir. Alıcı ve verici nakil öncesi yapılan bütün tıbbi değerlendirmelerden olumlu olarak geçtiyse, böbrek nakli ameliyatı uygulanabiliyor yani böbreğin vericiden çıkarılma ve sonrasında alıcıya takılma ameliyatları gerçekleştiriliyor. Kadavradan böbrek nakli ile kıyaslandığında canlı bağışçıdan böbrek nakli birtakım avantajlar sağlar. Bu avantajlar şunlardır:

  • Olası komplikasyonlar ve sağlığın bozulması riski daha azdır.
  • Bekleme listesinde geçirilen süre çoğunlukla daha kısadır.
  • Hayatta kalma şansı daha yüksektir.
  • Canlı bağışçıdan alınan böbrekler kadavradan alınan böbreklere kıyasla nakilden daha kısa bir süre sonra çalışmaya başlar.

Böbrek nakli ameliyatları iki aşamalıdır. İlk olarak vericiden böbreğin alınması yani nefrektomi ameliyatı gerçekleştirilir. Daha sonra alınan böbreğin alıcıya nakil edildiği ameliyat gerçekleştirilir. Bu ameliyatlarda kullanılabilen cerrahi yöntemler şunlardır:

Robotik Cerrahi


(Robot Yardımlı Minimal İnvaziv Cerrahi):


Operasyon hastanın karın duvarında açılan kesilerle hedef anatomiye gönderilen robotik kollar üzerinden gerçekleştirilir. Kesilerden biri operasyon alanının 3 boyutlu, yüksek çözünürlüklü, gerçek, eş zamanlı görüntüsünü cerrah konsoluna ve aynı zamanda 2 boyutlu olarak operasyon odasındaki monitörlere gönderen kamera için kullanılır. Cerrah, konsolunu kullanarak robotik enstrümanları yönetir. Böylelikle açık operasyonlarda insan eliyle ulaşamayacağı alanlara ulaşır ve insan eliyle yapamadığı manevraları yapma şansına sahip olur. Ayrıca laparoskopik cerrahi yönteminde yaşanan el titremesi problemini ortadan kaldırır ve laparoskopik aletlerin yapamadığı dönüş manevralarını gerçekleştirebilir. Cerraha sağlanan 3D HD görüntü kalitesi de robotik cerrahiyi laparoskopik cerrahiden ayıran özelliklerden biridir. Robotik radikal nefrektomi ameliyatında böbreği besleyen ve böbrekteki kirli kanı taşıyan damarlar belirlenip kapatıldıktan sonra böbreğin bu damarlar ve üreterle olan bağlantısı kesilir. Çevre dokulardan ayrılmış olan böbrek vücuttan çıkarılarak böbrek nakli operasyonunun ilk aşaması yani alıcıdan böbreğin çıkarılması işlemi sonlandırılır. Alınan böbrek alıcının vücuduna yerleştirilir. Böylelikle böbrek nakli gerçekleşmiş olur.